Panel là gì? Những điều cần biết về công nghệ Panel của màn hình LCD

Một trong những yếu tố quan trọng nhất, có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng hình ảnh của màn hình LCD. Đó là công nghệ của panel màn hình.

Chọn mua màn hình LCD là một trong những khâu khó nhất trong quá trình lựa chọn cho dàn máy tính để bàn. Nếu như các linh kiện khác như RAM, CPU, HDD có thông số khá rõ ràng, minh bạch và dễ hiểu thì những thông số kỹ thuật của màn hình LCD lại khiến nhiều người đau đầu.

Một trong những yếu tố quan trọng nhất, có ảnh hưởng rất rất lớn đến chất lượng hình ảnh của màn hình LCD thường không được các hãng công bố trong thông số kỹ thuật của sản phẩm. Đó là công nghệ của panel màn hình. Vậy có những loại panel màn hình nào? Chúng khác nhau ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về vấn đề này.

Panel là gì?

Panel (hay khung hiển thị) là một tấm phẳng có chứa các tinh thể lỏng, chúng đảm nhiệm nhiệm vụ thể hiện hình ảnh thông qua việc mỗi điểm ảnh hiển thị các màu sắc khác nhau khi dòng điện tác dụng vào.

Panel không thể hiển thị hình ảnh một mình. Để thể hiện hình ảnh trên các panel, chúng ta phải có một đèn nền chiếu sáng phía sau panel. Điều này là đơn giản bởi các panel không thể tự phát sáng được.

Với vai trò như trên, chắc hẳn các bạn đã hình dung được tầm quan trọng của panel với chất lượng hình ảnh của màn hình. Việc các panel thể hiện được bao nhiêu màu, độ chính xác và tươi sáng ra sao, tốc độ refresh như thế nào ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng của màn hình.

Chính vì vai trò quan trọng đó trong ứng dựng sản xuất tivi, nên TOVO đã lựa chọn Panel Samsung, LG cho dòng sản phẩm mà mình sản xuất với mong muốn mang tới chất lượng hoàn hảo và khác biệt cho người dùng.

Với vai trò như trên, chắc hẳn các bạn đã hình dung được tầm quan trọng của panel với chất lượng hình ảnh của màn hình. Việc các panel thể hiện được bao nhiêu màu, độ chính xác và tươi sáng ra sao, tốc độ refresh như thế nào ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng của màn hình.

Các công nghệ panel phổ biến hiện nay

Cũng giống như các loại màn hình cảm ứng, dù có chung mục đích, tính năng nhưng với các giải pháp khác nhau, chúng ta cũng có nhiều loại panel với mức giá, chất lượng hình ảnh khác biệt rõ rệt. Hãy cùng tìm hiểu sơ lược về lịch sử, đặc điểm và tính năng của các loại panel phổ biến hiện nay.

Twisted Nematic (TN)

Twisted Nemaitc effect là một trong những yếu tố cơ bản khiến cho màn hình LCD trở nên phổ biến và thịnh hành từ những năm đầu thập niên 90. Điểm mạnh lớn nhất của của công nghệ Panel này là việc nó tiêu thụ ít năng lượng phù hợp với các thiết bị cầm tay sử dụng pin (như laptop).

Ý tưởng về công nghệ Panel TN được bắt đầu từ những năm 1962 bởi Richard Williams – một nhà vật lý học làm việc tại RCA. Ông đã khám phá ra nguyên lý cơ bản được sử dụng trong các màn hình LCD panel TN sau này, tuy nhiên, khi đó, dòng điện cần cho nó quá cao, không phù hợp với các ứng dụng thực tế, vì vậy, dự án bị đình lại. Năm 1964, Heilmeier cùng với Louis Zanoni và nhà hóa học Lucian Barton của RCA tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện để rồi năm 1968, RCA công bố màn hình tinh thể lỏng đầu tiên. Tất nhiên, họ vẫn sử dụng công nghệ panel TN.

Đây là công nghệ màn hình LCD phổ biến nhất trong thập kỷ 90 và đầu những năm 2000. Đến nay, TN được sử dụng trong hầu hết các màn hình LCD giá rẻ. Ưu điểm nổi trội của panel TN là có thời gian đáp ứng rất thấp (từ 2-5ms) và đây là một trong những yếu tố giúp các nhà sản xuất thu hút khách hàng hơn nữa, nó rất rẻ.

Tuy nhiên, panel TN có rất nhiều nhược điểm: hiển thị màu sắc kém nhất trong các loại panel. Điều này là do TN chỉ có 6 bit mỗi màu (18 bit tổng) nên không hiển thị đủ 16,7 triệu màu như các panel khác. Sau này, các NSX sử dụng các kỹ thuật giả lập RFC (Frame Rate Control) để hiện thị được 16,7 triệu màu. Ngoài ra, quan trọng hơn, góc nhìn của TN cực kỳ hẹp (có thể thấy rõ trên các model laptop cũ) đặc biệt là chiều dọc. Hiện nay, các NSX LCD panel TN đã nâng được góc nhìn rộng hơn nhưng vẫn rất hẹp nếu so với các panel khác.

Với các đặc điểm này, Panel TN thường chỉ sử dụng trong các màn hình giá rẻ, nhu cầu thấp (máy văn phòng…). Đặc biệt, panel TN thường chỉ thích hợp với các màn hình LCD kích thước nhỏ (thường là từ 19″ trở xuống).

Vertical Alignment (VA)

Công nghệ panel này được chia làm 2 loại chính là MVA (Multi-Domain Vertical Alignment) và PVA (Patterned Vertical Alignment). MVA là công nghệ của Fujitsu được bắt đầu phát triển vào năm 1998 còn PVA là “con cưng” của Samsung và Sony. Hiện nay, với sự hậu thuẫn của Samsung, PVA đang có lợi thế trước MVA. Về căn bản, MVA và PVA có cùng thành phần cấu tạo chỉ khác nhau về cách thức hoạt động. PVA có bản nâng cấp S-PVA còn MVA có P-MVA, A-MVA và S-MVA.

Công nghệ VA có ưu điểm lớn nhất là khả năng thể hiện màu sắc cực xuất sắc. VA hỗ trợ 8 bit màu (24 bit tổng) tuy nhiên, không phải tất cả các panel VA đều là 8 bit. Panel VA có độ tương phản rất cao vì vậy, càng nâng cao chất lượng hình ảnh của các màn hình sử dụng công nghệ này. So với TN, VA có chất lượng thể hiện hình ảnh rất tốt.

Với những đặc điểm này, các LCD sử dụng panel VA thích hợp cho các nhu cầu giải trí đơn thuần yêu cầu chất lượng cao như xem film, thể thao… Ngoài ra, đây cũng là công nghệ thường được sử dụng trong các LCD cỡ lớn giá trung bình với mục đích giải trí. Thực tế đã chứng minh, trong thị trường màn hình gia đình, Sony và Samsung có chất lượng vượt trội.

In-plane switching (IPS)

IPS là công nghệ panel được phát triển bởi Hitachi và năm 1996 để nâng cao chất lượn hình ảnh, góc nhìn của các màn hình sử dụng panel TN. Công nghệ màn hình IPS cho chất lượng hiển thị và góc nhìn rất tốt. Hiện màn hình IPS có nhiều phiên bản nâng cấp với thời gian nâng cấp cụ thể các bạn có thể tham khảo bảng sau.

IPS có tốc độ đáp ứng cao và đồng nhất. IPS có cấu trúc tối ưu để xử lý một lượng lớn các tín hiệu ở tốc độ cao mà không mất dữ liệu bằng cách sử dụng dây đồng với giá trị kháng trở thấp. vậy, màn hình sử dụng panel IPS có hình ảnh sống động, rõ ràng. Các màn hình panel IPS đều là 8bit (24 bit tổng) nên thể hiện đủ 16,7 triệu màu. Màn hình panel IPS được coi là một trong những điều đã làm nên ý tưởng màn hình cảm ứng.
Panel IPS được sử dụng trong các màn hình cao cấp, các máy thiết kế đồ họa (yêu cầu khắt khe về chất lượng màu sắc và hình ảnh). Hiện nay, hầu hết các màn hình cảm ứng đều là màn hình IPS.

Điểm khác biệt giữa các công nghệ panel của LCD

Cơ bản về một bảng hiển thị

Trước khi hiểu về những công nghệ panel khác nhau mà phổ biến nhất là TN và IPS, đầu tiên chúng ta cần hiểu rõ về những gì mà một panel (khung hiển thị) thực hiện được.

LCD (Liquid Crystal Panel –hay còn gọi là tinh thể lỏng) là thế hệ màn hình hiện đại có kích thước cực kỳ mỏng, được tạo từ nhiều thành phần khác nhau bao gồm các panel. Các panel là một tấm phẳng của vật liệu có chứa tinh thể lỏng sẽ phản ứng theo những cách khác nhau khi dòng điện tác dụng vào.

Panel không làm việc một mình, đèn nền chiếu sáng thông qua một bảng điều khiển để tạo ra một hình ảnh để có thể xem được. Bạn hãy tưởng tượng nhìn vào nó như một kính vạn hoa nếu xem nó trong một căn phòng sáng rực rỡ sẽ thấy hình dạng và màu sắc, nhưng nếu cố gắng sử dụng nó trong một phòng tối bạn sẽ thấy không có gì cả.

Panel TN

TN là thuật ngữ viết tắt của Twisted Nematic, tên kỹ thuật cho công nghệ tinh thể lỏng sử dụng bảng điều khiển. Các tinh thể lỏng trong một panel TN có thể xoắn khi dòng điện được áp dụng. Tuy được sử dụng phổ biến nhưng panel TN không phải là công nghệ màn hình hiển thị tốt nhất. Nó không thể hiển thị rộng một loạt màu sắc như một số công nghệ khác và hình thành các tinh thể gây ra các vấn đề khi bạn đang cố gắng xem màn hình ở một góc độ không phù hợp.

Công nghệ Panel TN có thời gian đáp ứng tốt, khả năng làm mới hình ảnh tốt nên được các game thủ đánh giá cao. Ngoài ra, công nghệ này có giá rẻ nhất so với các công nghệ hiện hành, bạn có thể tìm thấy nó xuất hiện ở khắp mọi nơi như các cửa hàng…

Panel ISP (In-Plane Switching)

ISP cho phạm vi hoạt động của màu sắc và góc nhìn hỗ trợ tốt hơn, đây là thế hệ panel được sử dụng phổ biến hiện nay. Có hai khác biệt lớn về kỹ thuật để IPS được quan tâm đó là bảng điều khiển được sắp xếp khác nhau và mỗi tinh thể có điện cấp ở hai đầu thay vì chỉ một.

Ưu điểm rõ rệt của các panel IPS là khả năng hiển thị hình ảnh chi tiết tuyệt đẹp. Panel IPS có thể cho chất lượng màu đầy đủ 8-bit và hầu hết công ty sản xuất panel màn hình có thể tự hào khoe về khả năng của màn hình để hiển thị gam màu rộng hơn. Điều này là vô cùng quan trọng cho những người chuyên chỉnh sửa ảnh số và làm nghệ thuật. Màn hình với panel IPS còn cung cấp góc nhìn rộng hơn, có nghĩa là bạn không nhất thiết phải ngồi thẳng với màn hình để nhận chất lượng hình ảnh của màn hình phát ra nữa.

Panel IPS có thời gian đáp ứng chậm hơn so với panel TN và một số màn hình lớn hơn sử dụng công nghệ panel IPS không phải là sự lựa chọn sáng giá cho các game thủ do tính năng này. Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất của panel IPS lại nằm ở chi phí giá cả: panel lớn hơn sẽ đắt hơn. Chính vì vậy mà với một màn hình IPS 24 inch cũng có giá thường cũng phải trên 400 USD.

Dell UltraSharp series là dòng nổi tiếng nhất sử dụng panel IPS ở Bắc Mỹ. Bạn cũng có thể tìm thấy các panel IPS trong iPad, iMac và iPhone 4.

Các công nghệ panel khác

Nếu bạn muốn mua một màn hình LCD, bạn gần như chắc chắn sẽ kết thúc sự lựa chọn giữa panel TN hoặc panel IPS. Tuy nhiên, có một vài công nghệ panel khác đang tồn tại, bao gồm MVA (Multi-domain VA) và PVA (Patterned VA) thuộc dòng panel VA.

Công nghệ này bạn sẽ không thấy thường xuyên bởi nó xuất hiện ở những màn hình cực kỳ đắt tiền, được thiết kế cho các chuyên gia và nghệ sĩ kỹ thuật số. Màn hình sử dụng panel MVA và PVA cung cấp đầy đủ 8-bit màu sắc (có những mô hình hỗ trợ đến 10-bit và 16-bit màu) và các công nghệ này thường cung cấp góc nhìn rộng nhất và sâu sắc nhất so với những công nghệ khác. Cũng như đặc điểm tương tự với IPS, VA có giá không hề rẻ chút nào.

Ưu điểm của công nghệ panel TN là có thời gian đáp ứng rất nhanh (từ 2-5ms) nhưng khả năng hiển thị màu sắc kém và góc nhìn hạn chế nên chỉ thích hợp sử dụng trong các màn hình LCD phổ thông, không đòi hỏi cao về chất lượng hiển thị.

Công nghệ panel VA có khả năng tái hiện màu sắc sặc sỡ, độ tương phản cao và mở rộng góc nhìn ra 170o theo cả hai chiều. Dựa trên công nghệ VA (Vertical Alignment), các nhà sản xuất lần lượt đưa ra thêm MVA (Multi-domain VA) và PVA (Patterned VA).

Được đánh giá tốt nhất về chất lượng hiển thị so với các công nghệ panel khác, công nghệ panel IPS có khả năng thể hiện màu sắc trung thực và rất ấn tượng, gần tương đương như màn hình CRT và góc nhìn lớn nhất; nhược điểm là chi phí cao. Hiện có khá nhiều biến thể của công nghệ này như S-IPS (Super-IPS), AS-IPS (Advanced Super IPS), A-TW-IPS (Advanced True White IPS), trong đó S-IPS là phổ biến nhất.

Lưu ý: Để biết cụ thể màn hình LCD sử dụng công nghệ panel nào, bạn có thể vào trang TFTCentral, nhập model sản phẩm, tên nhà sản xuất và chọn tìm thông tin liên quan.

Vậy thay panel màn hình LCD chất lượng khác gì so với loại thông thường?

– Tuổi thọ sẽ lâu hơn.

– Ít lỗi vặt hơn.

– Màu sắc hiển thị sẽ thực tế và đẹp hơn.

Ngoài ra yếu tố chính vẫn là chất lượng so với thời gian. Đối với panel màn hình LCD thông thường, chỉ dùng 1 thời gian ngắn sẽ có hiện tượng màn hình bị ố vàng hoặc lỗi cáp – Tất cả đều phải thay màn hình khác mới có thể khắc phục được triệt để vấn đề này.

Hiện nay, chỉ với chi phí từ 100.000 VNĐ trở lên, bạn hoàn toàn có thể tìm cho mình những địa chỉ uy tín để thay panel của màn hình LCD. Ngay khi phát hiện màn hình máy tính gặp trục trặc cần lập tức thay thế và sửa chữa panel để đảm bảo thiết bị của bạn.

Trên đây là một số thông tin về việc thay thế và sữa chữa panel LCD. Hy vọng bài viết có thể giúp ích cho các bạn khi gặp phải vấn đề hư hỏng màn hình máy tính.